สุภาษิตคำพังเพย
คำสุภาษิต คือคำในภาษาไทยที่ใช้ในการสื่อสารเชิงเปรียบเทียบอุปมาอุปมัย มักมีความหมายในการตักเตือนสั่งสอนในทางบวก มีความหมายที่ดี คำสุภาษิตมักจะแต่งให้คล้องจองฟังแล้วระรื่นชื่นหู เพื่อให้จดจำได้ง่ายและเกิดการใช้งานได้บ่อย หลายครั้งที่เราได้พบกับคำสุภาษิตจากสื่อต่างๆไม่ว่าจะเป็นเฟซบุ๊ค หรือทวิตเตอร์ เราอาจจะเข้าใจหรือไม่เข้าใจในความหมายของมันก็ได้ ในวันนี้ ได้รวบรวมความหมายของคำสุภาษิต คำพังเพย ไทยๆ มาไว้ที่นี่ครบๆแล้วครับ
ไก่เห็นตีนงู งูเห็นนมไก่
คำสุภาษิต
คำสุภาษิตมักจะมาในรูปแบบของสำนวนโวหาร หรือคำพังเพย เมื่อฟังแล้วบางครั้งมักจะไม่ค่อยได้ความหมายในตัวของมันเองเท่าไหร่นัก แต่ต้องนำไปประกอบกับเหตุการณ์หรือตัวบุคคล จึงจะได้ความหมายที่เป็นคติเตือนใจ คำสุภาษิตมีอยู่ด้วยกันสองประเภทคือ
- คำสุภาษิตที่ฟังแล้วเข้าใจได้ทันที โดยที่ไม่ต้องแปลความหมายให้เข้ากับสถานการณ์นั้นๆ เช่น ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว
- คำสุภาษิตที่ฟังแล้วไม่เข้าใจในทันที ต้องแปลความหมายของมันให้เข้ากับสถานการณ์ต่างๆก่อนถึงจะทราบถึงความหมายและแนวสอนของคำสุภาษิตนั้นๆ เช่น ผีบ้านไม่ดี ผีป่าก็พลอย
ขี่ช้างจับตั๊กแตน
นอกจากนี้ยังมีคำใกล้เคียงกับคำสุภาษิตอยู่อีกคือ
สำนวน
คือคำที่พูดออกมาในลักษณะเปรียบเทียบ และจะฟังไม่เข้าในในทันทีต้องแปลความหมายก่อน เช่นเดียวกับรูปแบบที่สองของคำสุภาษิต
คำพังเพย
คือคำพูดที่ออกมาโดยที่ไม่ได้ตั้งใจว่าจะสั่งสอนอะไร ออกแนวพูดเปรียบเทียบว่าสถานการณ์นี้เป็นอย่างไรเสียมากกว่า แต่คำพังเพยส่วนใหญ่ก็มักจะแฝงคติเตือนใจที่สามารถนำไปปฏิบัติใช้ได้
คำคม
คือถ้อยคำสำนวนที่ใช้ในปัจจุบันทันด่วน ส่วนมากเป็นถ้อยคำที่หลักแหลม ฟังแล้วต้องยกนิ้วให้ ผู้ที่คิดคำคมต่างๆออกมามักจะเป็นผู้ที่ฉลาดปราดเปรื่อง นักปราชญ์ เช่นคำคมของขงเบ้ง เป็นต้น
คำขวัญ
คือคำที่แต่งมาเพื่ออธิบายพรรณนาให้เข้าใจเกี่ยวกับเหตุการณ์นั้นๆ หรือวันสำคัญต่างๆ เช่นคำขวัญกรุงเทพมหานคร หรือคำขวัญวันเด็ก เป็นต้น
ช้างตายทั้งตัวเอาใบบัวมาปิด
คำสุภาษิตไทยพร้อมความหมาย
หมวด ก.
สำนวน สุภาษิตไทย | ความหมาย |
| กงเกวียนกำเกวียน | ทำอะไรกับใครไว้ ย่อมได้รับผลกรรมนั้น |
| กบในกะลาครอบ | มีความรู้หรือประสบการณ์น้อยมักนึกว่าตัวรู้มาก |
| กรวดน้ำคว่ำขัน (คว่ำกะลา) | ตัดขาดไม่เกี่ยวข้องด้วย ชาตินี้อย่าได้จอยกัน |
| กระเชอก้นรั่ว | ใช้จ่ายเงินสุรุ่ยสุร่าย ไม่ประหยัด ไม่เก็บหอมรอมริบ |
| กระดี่ได้น้ำ | ดีอกดีใจจนเกินงาม เนื้อตัวสั่น ทำแว้ดๆ |
| กระต่ายขาเดียว | ยืนกรานไม่ยอมรับผิด ฉันไม่ได้ทำ ฉันเปล่านะ |
| กระต่ายตื่นตูม | ตื่นตกใจง่าย ยังไม่ทันหาสาเหตุให้ชัดเจนเสียก่อนแล้วโวยวาย |
| กระต่ายหมายจันทร์ | ผู้ชายที่หมายปองหญิงสูงศักดิ์ ฐานะดีกว่าตัวเอง |
| กระโถนท้องพระโรง | บุคคลที่ถูกใคร ๆ รุมใช้อยู่คนเดียว |
| กลับเนื้อกลับตัว | เลิกทำความชั่ว แล้วมาประพฤติตัวเป็นคนดี |
| กลับหน้ามือเป็นหลังมือ | เปลี่ยนแปลงจากเดิมไปอย่างตรงกันข้าม |
| กล้านักมักบิ่น | กล้าเกินไปมักจะเกิดอันตรายได้ |
| กว่าถั่วจะสุกงาก็ไหม้ | ทำงาน 2 อย่าง แบบลังเลใจ แก้ปัญหาไม่ทันท่วงทีต้องเสียงานไป 1 อย่าง |
| ก่อร่างสร้างตัว | ทำงานหาเงินเป็นกอบเป็นกำ ตั้งเนื้อตั้งตัวได้เป็นหลักฐาน |
| กาคาบพริก | คนผิวดำที่ชอบแต่งตัวด้วยเสื้อผ้าสีแดง ๆ หรือสีแจ๋นๆ |
| กำขี้ดีกว่ากำตด | ได้มาบ้างดีกว่าไม่ได้อะไรเลย |
| กำแพงมีหูประตูมีช่อง / กำแพงมีหูประตูมีตา | จะพูดอะไรต้องระวัง อาจมีคนรู้ได้ |
| กิ่งทองใบหยก | ชายหนุ่ม หญิงสาวเหมาะสมกันดีที่จะแต่งงาน |
| กินที่ลับไขที่แจ้ง | เอาความลับหรือเอาเรื่องที่ทำกันที่ลับมาเปิดเผยให้คนเขารู้ |
| กินน้ำใต้ศอก | เมียน้อยต้องยอมรับของเหลือเดนจากเมียหลวงตกเป็นรองด้านศักดิ์ศรี |
| กินน้ำพริกถ้วยเก่า | อยู่กับเมียคนเดิม |
| กินน้ำไม่เผื่อแล้ง | มีเงิน มีของก็ใช้ถลุงเสียจนหมด ไม่ห่วงอนาคตข้างหน้า |
| กินน้ำเห็นปลิง | ตะขิดตะขวงใจกับคนชั่วที่รู้พูดหรือคบด้วยโดยรู้ว่าเขาไม่ดี |
| กินบนเรือนขี้บนหลังคา | คนเนรคุณอาศัยบ้านเขาหรือเขาให้ความช่วยเหลือแต่กลับทำความบัดซบให้ |
| เก็บเบี้ยใต้ถุนร้าน | เก็บเล็กผสมน้อย เก็บส่วนเล็กส่วนน้อยจนเป็นรูปเป็นร่างเป็นกอบเป็นกำ |
| เกลือจิ้มเกลือ | แก้แค้นให้สาสมกับที่ทำไว้ ไม่ยอมเสียเปรียบกัน |
| เกลือเป็นหนอน | คนภายในกลุ่มของเรา คิดทรยศไปบอกความลับฝ่ายตรงข้าม |
| เกี่ยวแฝกมุงป่า | ทำอะไรเกินกำลังความสามารถของตัว |
| แกว่งเท้าหาเสี้ยน | อยู่ดีไม่ว่าดี ไปหาเรื่องเดือดร้อนใส่ตัว |
| ไก่แก่แม่ปลาช่อน | หญิงมีอายุมาก มีมารยามาก เล่ห์เหลี่ยมมาก จัดจ้าน |
| ไกลปืนเที่ยง | ไม่ค่อยรู้ความเป็นไปของโลก เพราะอยู่ห่างไกลความเจริญ |
| ไก่เห็นตีนงู งูเห็นนมไก่ | ต่างฝ่ายต่างรู้ความลับของกันและกัน |
หมวด ข.-จ.
| สำนวน สุภาษิตไทย | ความหมาย |
| ขนมผสมน้ำยา | ทั้งคู่ดีเลวพอกัน จะบอกว่าใครดีกว่าใครไม่ได้ |
| ข่มเขาโคขืนให้กินหญ้า | บังคับขืนใจผู้อื่นให้ทำตามที่ใจเราปรารถนา |
| ขว้างงูไม่พ้นคอ | ทำอะไรก็ตาม ผลร้ายย้อนกลับมาสู่ตัวเอง |
| ขวานฝ่าซาก | พูดจาตรง ๆ ไม่เกรงใจใครเลย |
| ขายผ้าเอาหน้ารอด | ยอมเสียสละของสำคัญของตนเพื่อรักษาชื่อเสียงตนเอาไว้ |
| ขิงก็รา ข่าก็แรง | ต่างคนต่างอารมณ์ร้อนพอกัน ต่างคนต่างไม่ยอมกัน |
| ขี่ช้างจับตั๊กแตน | ลงทุนมาก แต่กลับได้ผลนิดหน่อย |
| ขุดด้วยปาก ถากด้วยตา | เหยียดหยามทั้งวาจา และสายตามองแบบดูถูก |
| ขุดบ่อล่อปลา | ทำกลอุบายให้เขาเชื่อเพื่อหวังผลประโยชน์ |
| เข็นครกขึ้นภูเขา | ทำงานที่ยากลำบากต้องใช้ความเพียรพยายามและอดทนมาก |
| เข้าด้ายเข้าเข็ม | กำลังคับขันเวลากำลังสำคัญ ถ้าพลาดหรือมีอะไรมาขัดจังหวะจะเสียการ |
| เข้าตามตรอก ออกตามประตู | ทำตามขนบธรรมเนียมประเพณี ส่วนใหญ่หมายถึงการแต่งงาน |
| เข้าเถื่อนอย่าลืมพร้า | ให้รอบคอบ อย่าประมาท |
| เข้าเมืองตาหลิ่ว ต้องหลิ่วตาตาม | ทำตัวให้เหมาะกับสภาพแวดล้อมที่คนในสังคมนั้นเขาทำกัน |
| เขียนเสือให้วัวกลัว | หลอก ขู่ ให้ฝ่ายตรงข้ามเสียขวัญหรือเกรงขาม |
| คนในข้อ งอในกระดูก | กมลสันดาน เกิดมาก็ชอบคดโกง |
| คบคนให้ดูหน้า ซื้อผ้าให้ดูเนื้อ | จะคบเพื่อนต้องพิจารณาให้ดีเสียก่อน |
| คลื่นกระทบฝั่ง | เรื่องราวเกิดขึ้นแล้วก็เงียบหายไปในที่สุด |
| คลุมถุงชน | การแต่งงานที่เจ้าบ่าวเจ้าสาว ต่างไม่ได้รักกันมาก่อน โดนผู้ใหญ่จับแต่ง |
| ความรู้ท่วมหัว เอาตัวไม่รอด | มีความรู้มากแต่ไม่รู้จักใช้ความรู้ให้เป็นประโยชน์ |
| คอหอยกับลูกกระเดือก | เข้ากันได้ดีแยกกันไม่ออกสนิทสนมกัน |
| คางคกขึ้นวอ | คนจนพอได้ดีขึ้นมา ก็ลืมตัว |
| คาหนังคาเขา | จับได้ในขณะที่กำลังทำผิดหรือพร้อมกับของกลาง |
| โคแก่ชอบกินหญ้าอ่อน | ชายแก่ชอบหญิงเอ๊าะๆ เป็นเมีย |
| ฆ้องปากแตก | เก็บความลับไม่อยู่ ชอบนำความลับของคนอื่นไปโพนทะนา |
| ฆ่าควายอย่าเสียดายพริก | จะทำการใหญ่ ไม่ควรตะหนี่ หรือเค็มนะจ๊ะ |
| งมเข็มในมหาสมุทร | ค้นหาสิ่งที่ยากจะค้นหาได้ |
| เงยหน้าอ้าปาก / ลืมตาอ้าปาก | มีฐานะดีขึ้นกว่าเดิม |
| จับงูข้างหาง | ทำสิ่งที่เสี่ยงต่ออันตราย |
| จับแพะชนแกะ | ทำอย่างขอไปที ไม่ได้อย่างนี้ก็เอาอย่างนั้นเพื่อให้เสร็จๆ ไป |
| จับเสือมือเปล่า | หาผลประโยชน์โดยตัวเองไม่ลงทุน |
| จุดไต้ตำตอ | พูดหรือทำบังเอิญไปโดนเจ้าของเรื่องโดยผู้พูดนั้นไม่รู้ตัว |
น้ำมาปลากินมด น้ำลดมดกินปลา
หมวด ช.-ด.
| สำนวน สุภาษิตไทย | ความหมาย |
| ชักใบให้เรือเสีย | พูดหรือขวางให้การสนทนาออกนอกเรื่อง |
| ชักแม่น้ำทั้งห้า | พูดจาหว่านล้อม ยกยอคนอื่นว่าเขาดีเลิศ เพื่อเราจะได้สมปรารถนา |
| ชักหน้าไม่ถึงหลัง | มีรายได้ไม่พอกับรายจ่าย |
| ชั่วช่างชี ดีช่างสงฆ์ | พระสงฆ์จะประพฤติตัวอย่างไรก็เรื่องของท่าน ท่านก็ได้รับผลกรรมเอง |
| ช้าๆได้พร้าสองเล่มงาม | ค่อยๆคิด ค่อยๆทำ พิจารณาให้ดี รอบคอบ เดี๋ยวจะสัมฤทธิ์ผลเอง |
| ช้างตายทั้งตัว เอาใบบัวมาปิด | ความผิดร้ายแรงที่คนรู้ทั่วกันแล้ว จะปิดอย่างไรก็ไม่มิด |
| ผัวหาบ เมียคอน | ช่วยกันทำมาหากินทั้งผัวและเมีย |
| ชี้นกบนปลายไม้ | หวังในสิ่งที่อยู่ไกลตัว มันเป็นไปได้ยาก |
| ชุบมือเปิบ | ฉวยเอาผลประโยชน์ของผู้อื่น โดยตัวเองไมได้ลงทุนลงแรง |
| ซื่อเหมือนแมวนอนหวด | ทำเป็นซื่อ ๆ |
| ซื้อควายหน้านา ซื้อผ้าหน้าตรุษ (หน้าหนาว) | ซื้อของไม่คำนึงถึงกาลเวลาย่อมได้ของแพง (Demand สูง Supply ต่ำ) |
| ดีดลูกคิดรางแก้ว | คิดถึงผลได้ ผลดีอย่างเดียว |
| ได้ทีขี่แพะไล่ | ไปซ้ำเติม เยาะเย้ยเมื่อคนอื่นเพลี่ยงพล้ำ |
หมวด ต.
| สำนวน สุภาษิตไทย | ความหมาย |
| ตกกะไดพลอยโจน | จำเป็นต้องเข้าไปเกี่ยวข้องกับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเมื่อไม่มีทางเลี่ยง |
| ตักน้ำรดหัวตอ | แนะนำเท่าไร พร่ำสอนเท่าไร ก็ไม่ได้ผล |
| ตักบาตรอย่าถามพระ | จะให้อะไรแก่คนอื่น อย่าไปถามเขาว่าเอาไหม อยากได้ไหม |
| ตัดหางปล่อยวัด | ตัดขาดไม่เกี่ยวข้อง |
| ตาบอดคลำช้าง | คนที่รู้อะไรด้านเดียว แล้วเข้าใจแต่อย่างนั้น สิ่งนั้น |
| ตาบอดได้แว่น | คนที่มีสิ่งที่ตัวเองใช้ประโยชน์ไม่ได้ มักใช้คู่กับ หัวล้านได้หวี |
| ตาลยอดด้วน | คนที่ไม่มีหนทางทำมาหากินคนไม่มีบุตรสืบสกุล |
| ตำข้าวสารกรอกหม้อ | ทำพอให้เสร็จไปแค่ครั้งหนึ่ง ๆ พอพรุ่งนี้จะเอา ค่อยทำใหม่ |
| ตำน้ำพริกละลายแม่น้ำ | เสียทรัพย์โดยไม่ได้รับประโยชน์อะไร |
| ติเรือทั้งโกลน | ติพล่อย ๆ ตำหนิในสิ่งที่เขายังทำไม่เสร็จ |
| ตีงูให้กากิน | ทำสิ่งที่ตนควรจะได้รับประโยชน์ แต่กลับไม่ได้ ตกอยู่กับผู้อื่นซะเนี่ย |
| ตีงูให้หลังหัก | ทำสิ่งใดแก่ศัตรูไม่เด็ดขาดจริงจัง ย่อมได้รับผลร้ายภายหลัง |
| ตีตนก่อนไข้ | กังวลทุกข์ร้อนก่อนในเรื่องที่ยังไม่เกิดขึ้น |
| ตีนถีบปากกัด / ปากกัดตีนถีบ | มานะพยายามทำงานทุกอย่างเพื่อปากท้อง โดยไม่ห่วงคำนึงถึงความลำบาก |
| ตีปลาหน้าไซ | พูดหรือทำให้กิจการของผู้อื่นซึ่งกำลังดำเนินไปด้วยดีกลับเสีย |
| ตีวัวกระทบคราด | โกรธคนหนึ่งแต่ทำอะไรเขาไม่ได้ก็เลยรังควานอีกคนที่ตนเองสามารถทำได้ |
| ตื่นแต่ดึก สึกแต่หนุ่ม | เร่งรัดเกินไปในเวลาที่ยังไม่เหมาะสม |
| เตี้ยอุ้มค่อม | คนจนแต่รับเลี้ยงดูคนที่ต่ำต้อยจนเหมือนกัน |
หมวด ถ.-ป.
| สำนวน สุภาษิตไทย | ความหมาย |
| ถอดเขี้ยว ถอดเล็บ | เลิกแสดงฤทธิ์เดชอำนาจอีก |
| ถอยหลังเข้าคลอง | หวนกลับไปหาแบบเดิม ๆ ล้าสมัย |
| ถี่ลอดตาช้าง ห่างลอดตาเล็น | ดูเหมือนจะรอบคอบถี่ถ้วน แต่รอบคอบไม่จริง |
| ทำนาออมกล้า ทำปลาออมเกลือ | ทำการสิ่งใด ถ้ากลัวหมดเปลืองย่อมไม่ได้ผล |
| นกสองหัว | ทำตัวเข้ากับทั้ง 2 ฝ่ายที่เขาไม่ถูกกัน โดยหวังประโยชน์เพื่อตน |
| นายว่าขี้ข้าพลอย | พลอยพูดผสมโรงติเตียนผู้อื่นตามเจ้านาย |
| น้ำขึ้นให้รีบตัก | มีโอกาสดีก็ควรรีบทำ |
| น้ำซึมบ่อทราย | รายได้มาเรื่อย ๆ |
| น้ำท่วมทุ่ง ผักบุ้งโหรงเหรง | พูดมากได้สาระน้อย |
| น้ำท่วมปาก | พูดไม่ได้ เกรงจะมีภัยแก่ตนหรือผู้อื่น |
| น้ำลดตอผุด | เมื่อหมดอำนาจ ความชั่วที่ทำไว้ก็ปรากฎ |
| บนข้าวผี ตีข้าวพระ | ขอร้องให้เทวดาผีสางนางไม้ช่วยโดยการบน |
| บอกหนังสือสังฆราช | สอนสิ่งที่เขารู้ดีอยู่แล้ว |
| เบี้ยบ้ายรายทาง | เงินที่ต้องใช้จ่าย หรือเสี่ยไปเรื่อย ๆ ในขณะทำธุรกิจให้สำเร็จ |
| ปลาติดร่างแห (ติดหลังแห) | คนที่พลอยรับเคราะห์กรรมกับคนอื่น ทั้ง ๆ ที่ไม่ได้มีส่วนพัวพัน |
| ปากปราศัย ใจเชือดคอ | พูดดีแต่ใจคิดร้าย |
| ปากว่าตาขยิบ | พูดอย่างหนึ่งแต่ทำอีกอย่างหนึ่ง ปากกับใจไม่ตรงกัน |
| ปากหวานก้นเปรี้ยว | พูดจาอ่อนหวาน แต่ไม่จริงใจ |
| ปิดทองหลังพระ | ทำดีแต่ไม่มีใครยกย่อง เพราะมองไม่เห็นคุณค่า |
| ไปไหนมา สามวาสองศอก | ถามอย่างหนึ่ง ตอบไปอีกอย่างหนึ่ง |
หมวด ผ.-ย.
| สำนวน สุภาษิตไทย | ความหมาย |
| ผักชีโรยหน้า | ทำความดีเพียงผิวเผิน |
| ผีซ้ำด้ำพลอย | ถูกซ้ำเติม เมื่อพลาดพลั้งหรือเมื่อคราวเคราะห์ร้าย |
| ผีถึงป่าช้า | ต้องยอมทำ เพราะจำใจหรือไม่มีทางเลือก |
| ฝนตกไม่ทั่วฟ้า | ให้หรือแจกจ่ายอะไรไม่ทั่วถึงกัน |
| ฝนทั่งให้เป็นเข็ม | เพียรพยายามสุดความสามารถจนสำเร็จ |
| พบไม้งามเมื่อขวานบิ่น | พบหญิงสาวที่ถูกใจ เมื่อแก่แล้ว |
| พออ้าปากก็เห็นลิ้นไก่ | รู้ทันกัน ไม่มีทางจะโกหก หลอกกันได้ |
| พูดเป็นต่อยหอย | พูดฉอด ๆ ไม่หยุดปาก เม้าท์เก่ง |
| พูดไปสองไพเบี้ย นิ่งเสียตำลึงทอง | พูดไปไม่มีประโยชน์ นิ่งเสียดีกว่า สงบสยบความเคลื่อนไหว |
| มะนาวไม่มีน้ำ | พูดห้วน ๆ |
| มะกอกสามตะกร้าปาไม่ถูก | พูดจาตลบตะแลงพลิกแพลงไปมาจนจับคำพูดไม่ทัน |
| มากหมอมากความ | มากคนก็มากเรื่อง วุ่นวาย ต่างคนต่างก็ถือความคิดตัวเอง |
| มือถือสาก ปากถือศีล | ชอบแสดงตัวตนว่าเป็นคนมีศีล มีธรรม แต่ทำความเลวเป็นนิจ |
| มือห่าง ตีนห่าง | สุรุ่ยสุร่าย เลินเล่อ สะเพร่า ไม่ระมัดระวัง |
| ไม่ดูตาม้าตาเรือ | ไม่พิจารณารอบคอบดูให้ดี |
| ไม่รู้จักหัวนอนปลายตีน | ไม่รู้ว่าบ้านช่องอยู่ไหน เป็นลูกหลานใคร ไม่รู้จักพื้นเพ |
| ไม่เห็นน้ำตัดกระบอก ไม่เห็นกระรอกก่งหน้าไม้ | ด่วนตัดสินใจทำอะไรเลยไป ทั้ง ๆ ที่ยังไม่ถึงเวลาอันควร |
| ไม้ใกล้ฝั่ง | แก่มาก อายุขัยใกล้ตาย |
| ไม่หลักปักไม้เลน | โลเล ไม่แน่นอน |
| ยกตนข่มท่าน | พูดทับถมผู้อื่นแสดงให้เห็นว่าตัวเหนือกว่า |
| ยกภูเขาออกจากอก | โล่งอก หมดวิตกกังวล |
| ยื่นแก้วให้วานร | เอาของมีค่าให้คนที่ไม่รู้จักค่าของสิ่งนั้น |
หมวด ร.-ส.
| สำนวน สุภาษิตไทย | ความหมาย |
| รักยาวให้บั่น รักสั้นให้ต่อ | รักจะคบกันนาน ๆ ให้ตัดความคิดอาฆาตพยาบาทออกไป รักจะอยู่สั้น ๆ ให้คิดอาฆาต |
| รีดเลือดกับปู | บังคับเอากับผู้ยากจนที่ไม่มีจะให้ |
| ละเลงขนมเบื้องด้วยปาก | ดีแต่พูด เม้าท์ แต่ทำจริง ๆ ทำไม่ได้ |
| ลางเนื้อชอบลางยา | ของบางสิ่งอาจถูก เข้ากันได้ดี เหมาะกับคนหนึ่ง แต่อาจไม่เหมาะกับอีกคน |
| ลูกขุนพลอยพยัก | พวกประจบสอพลอ ผู้ที่คอยว่าตามผู้ใหญ่ เจ้านาย |
| ลูกผีลูกคน | จะเอาแน่นอนไม่ได้ มักใช้ในกรณีสำคัญๆ |
| ลูบหน้าปะจมูก | จะทำอะไรเด็ดขาดจริงจังลงไปไม่ได้ เพราะเกรงจะไปกระทบพวกพ้องตัวเอง |
| เล่นเอาเถิดเจ้าล่อ | อาการหลบไปมาเพื่อไม่ให้พบ |
| เลือดข้นกว่าน้ำ | ญาติพี่น้องย่อมดีกว่าคนอื่น |
| วัวใครเข้าคอกคนนั้น | กรรมที่ใครสร้างไว้ ย่อส่งผลให้แก่ผู้นั้น |
| ว่ายน้ำหาจระเข้ | เสี่ยงเข้าพบทั้ง ๆ ที่รู้ว่าเป็นอันตราย |
| ศรศิลป์ไม่กินกัน | ไม่ถูกกัน ไม่ลงรอยกัน ไม่ชอบหน้ากัน |
| สร้างวิมานในอากาศ | คิดคาดหวัง จะมีจะเป็นอะไรอย่างเลิศลอย |
| สวรรค์อยู่ในอก นรกอยู่ในใจ | ความสุขที่เกิดจาการทำดี ทำชั่ว อยู่ที่ใจทั้งนั้น |
| สองฝักสองฝ่าย | ทำตัวเข้ากับ 2 ฝ่ายที่ไม่ถูกกัน โดยหวังประโยชน์เพื่อตน |
| สอนจระเข้ให้ว่ายน้ำ | สอนสิ่งที่เขารู้ดีหรือถนัดอยู่แล้ว |
| สาวไส้ให้กากิน | เอาความลับของตน หรือพวกตนไปเผยให้คนอื่นรู้เป็นการประจานตน |
| สิ้นไร้ไม้ตอก | ยากไร้ ขัดสนถึงที่สุด ไม่มีทรัพย์สมบัติติดตัว |
| สิบเบี้ยใกล้มือ | ของหรือประโยชน์ที่ควรได้ก็เอาไว้ก่อน |
| สุกเอาเผากิน | ทำลวก ๆ ทำพอเสร็จไปครั้ง ๆ หนึ่ง |
| เส้นผมบังภูเขา | เรื่องง่าย ๆ แต่คิดไม่ออก เหมือนมีอะไรมาบังอยู่ |
สอนจระเข้ว่ายน้ำ
หมวด ห.-อ.
| สำนวน สุภาษิตไทย | ความหมาย |
| หงิมๆ หยิบชิ้นปลามัน | บุคลิกลักษณะเรียบร้อย แต่ความจริงฉลาด เลือกเอาดี ๆ ไปได้ |
| หญ้าปากคอก | สะดวก ง่าย ไม่มีอะไรยุ่งยาก |
| หนังหน้าไฟ | ผู้ที่คอยรับหน้า รับความเดือดร้อนก่อนผู้อื่น |
| หน้าเนื้อใจเสือ | หน้าตาแสดงความเมตตา แต่ใจโหดเหี้ยม |
| หนามยอกเอาหนามบ่ง | ตอบโต้หรือแก้ด้วยวิธีการทำนองเดียวกัน |
| หน้าสิ่วหน้าขวาน | อยู่ในระยะอันตราย เพราะอีกฝ่ายหนึ่งกำลังโกรธ |
| หมาในรางหญ้า | คนที่หวงแหนสิ่งที่ตนเองกินหรือใช้ไม่ได้ แต่ไม่ยอมให้คนอื่นกินหรือใช้ |
| หมาสองราง | คนที่ทำตัวเข้าทั้ง 2 ฝ่ายที่เป็นศัตรูกัน โดยหวังประโยชน์เพื่อตน |
| หยิกเล็บเจ็บเนื้อ | เมื่อทำความเดือดร้อนให้แก่คนใกล้ชิด ก็จะมีผลกระทบถึงตัวผู้ทำหรือพวกพ้อง |
| หอกข้างแคร่ | คนใกล้ชิดที่จะคอยทำร้ายเมื่อใดก็ได้ |
| หักด้ามพร้าด้วยเข่า | หักโหมเอาด้วยกำลัง ใช้อำนาจบังคับเขา |
| หัวแก้วหัวแหวน | เป็นที่รักใคร่เอ็นดูมาก |
| หัวมังกุ ท้ายมังกร | ไม่เข้ากัน ไม่กลมกลืนกัน |
| หัวหลักหัวตอ | บุคคลที่น้อยใจ เพราะคนอื่นมองข้ามความสำคัญ ไม่ยอมมาปรึกษา |
| เหยียบเรือสองแคม | ทำทีเข้าด้วยทั้ง 2 ฝ่าย |
| หูผีจมูกมด | ไหวตัวทันเหตุการณ์ตลอด |
| หาเหาใส่หัว | รนหาเรื่องเดือดร้อน รำคาญใส่ตน |
| เอามะพร้าวห้าวไปขายสวน | แสดงความรู้หรืออวดรู้กับผู้ที่รู้เรื่องดีกว่า |
| เอาเนื้อหนูไปปะเนื้อช้าง | เอาทรัพย์หรือสิ่งของจากคนที่มีน้อยไปให้ผู้ที่มีมากกว่า |
| เอามือซุกหีบ | หาเรื่องเดือดร้อนหรือความลำบากใส่ตัวโดยใช่ที่ |
| เอาไม้ซีกไปงัดไม้ซุง | คัดค้านผู้มีอำนาจ ฐานะสูงกว่า หรือผู้ใหญ่กว่า มักจะล้มเหลว |
| เอาหูไปนา เอาตาไปไร่ | แสร้งทำเป็นไม่รู้ไม่เห็น ไม่สนใจ |
